Historia Puzzli
Geneza puzzli sięga roku 1763, kiedy to angielski drukarz i miedziorytnik John Spilsbury nakleił mapę Europy na cienką mahoniową deskę. Nie zastanawiając się nad obrazem, pociął go wzdłuż granic państw i sprzedawał jako pomoc naukową w nauce geografii.
Pomysł, jak się później okazało, był strzałem w dziesiątkę. Bardziej majętni rodzice chętnie nabywali mapę pomimo wysokiego kosztu, na ówczesny czas 1 funt szterling (równowartość tygodniowych zarobków kupca).
Niedługo później analogiczne mapy sprzedawano w Niemczech, Francji i Holandii.
Na początku, kiedy produkcja nie była masowa, puzzle wykonywano ręcznie. Były dosyć drogie i pakowane w ładne pudełeczka. Z tego powodu często były przeznaczane jako podarunki, ładne prezenty dla bogatszej klasy.
W roku 1775 spółka z Londynu, której właścicielami byli Robert Sayer i John Bennet, posiadała w swoim zapleczu aż 64 różne mapy.
W dzisiejszych czasach popularna gra lub łamigłówka - puzzle - jest masowo produkowana z tektury. Raczej nie wiele ma wspólnego z XVIII-wieczną oryginalną wersją. Jak wspominaliśmy powyżej, każdy komplet puzzli był wykonywany ręcznie przez daną osobę, a do tego osoby te używały drzewa mahoniowego, dębiny, orzecha włoskiego lub cedru do wykonania puzzli oraz samych opakowań. Możemy sobie tylko wyobrazić, jak pracochłonny i czasochłonny był ten proces.
Na kontynent amerykański puzzle dotarły w drugiej połowie XIX wieku. Do produkcji zaczęto używać maszyn i z tego też powodu elementy puzzli były coraz lepiej dopasowywane. W pracy ręcznej często jeden nieodpowiedni ruch niweczył idealne dopasowanie elementów.
Pierwsze puzzle w USA pojawiły się w 1830 roku w Filadelfii. Przypuszczalnie autorem puzzli był Thomas Ash. Już w 1908 roku w Stanach Zjednoczonych typowe 500-elementowe puzzle kosztowały 5 dolarów, co stanowiło równowartość 1/3 tygodniówki robotnika. Aby nikt nie był pokrzywdzony, biedniejsze osoby mogły pożyczać puzzle z miejskich bibliotek.
Wielki Kryzys w USA, jaki nastał, był dla wielu trudną "chwilą", jednak nie dla puzzli. Przemysł zdobył inny surowiec do produkcji puzzli. Tektura i karton sprawiły, że cena puzzli spadła znacząco. Pionierem w masowej produkcji był Parker Brother, który wypuścił na rynek tekturowe puzzle o skomplikowanych kształtach. Tygodniowa produkcja sięgała 10 mln sztuk.
Ciekawostki
- Z biegiem lat puzzle stawały się tak popularne, że koszt jednostkowy spadał drastycznie. Nakłady niektórych wydań sięgały 300 tysięcy sztuk i przewyższały w ten sposób najpopularniejsze tygodniki. W szczytowym okresie popularności koszt puzzli był tak niski, że dodawano je bezpłatnie do, uwaga: past do zębów czy żarówek.
- Miłośnikami puzzli byli Theodore Roosevelt oraz rosyjski car Mikołaj II.
- W Polsce puzzle pojawiły się w roku 1985. Na rynek wprowadził je Kazimierz Wierzbicki, trener koszykówki kobiet i założyciel firmy Trefl.
- Jedna z amerykańskich firm, która zajmuje się produkcją czekoladek, wprowadziła na rynek puzzle czekoladowe. Tabliczkę łamiemy, układamy i zjadamy, lub w innej kolejności :
- Według księgi rekordów Guinnessa Rekord Polski: 21 sierpnia 2020 roku w Prywatnej Językowej Szkole Podstawowej w Piotrkowie Trybunalskim. To właśnie tam przez ostatnie kilkanaście dni odbywało się rekordowe układanie największych, dostępnych w komercyjnej sprzedaży puzzli „Disney Moments” od znanego producenta puzzli – Ravensburger. Rozmiar układanki: 6,85 m długości oraz 1, 93 m , liczba elementów: 40 320 puzzli.
- Według księgi rekordów Guinnessa Rekord Świata: Największe puzzle na świecie (wpisane do księgi rekordów Guinnessa) ułożyło 1600 studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Ho Chi Minh w Wietnamie. Puzzle powstały 24 września 2011 i składały się z 551 232 elementów o wymiarach 2,5 × 2,5 cm każdy, zajmując powierzchnię 14,85 × 23,20 m